مفهوم صلح
صلح در لغت یعنی سازش و توافق.
در حقوق صلح دو معنی دارد:
- عقد صلح که به شکل عرفی جایگزین دیگر عقود مانند بیع یا اجاره میشود؛ به معنی اینکه دو طرف در وجود آوردن و یا از میان بردن یک رابطه حقوقی توافق میکنند.
مثلا شما صاحب دو دانگ از یک ملک و دوستتان مالک چهاردانگ دیگر است؛ بعد از مدتی شما و دوستتان تصمیم می‌گیرید که سهمتان رابه فروش برسانید.
در این مورد می‌توانید به جای قرارداد فروش با خریدار ، قرارداد صلح نامه ملک بسته و نتیجه و تاثیر قرارداد فروش که همان انتقال مالکیت است را داشته باشید.
- عقد صلحی که با توافق طرفین برای پایان دادن دعوی استفاده میشود.
- صلح دعوی یعنی اینکه دو نفر با همدیگر بر سر موضوعی دعوا دارند و برای پایان دعوا با هم صلح میکنند.
مثلا دوستتان به شما یک میلیون تومان بدهی دارد. اما می‌گوید که بدهی او پانصد هزار تومان است. در این مورد میشود هر دو روی مبلغ هفتصد هزار تومان صلح کنید.
گاهی اوقات صلح در دعوای احتمالی آینده است؛ به معنی اینکه دو طرف قرارداد الان با همدیگر اختلاف و دعوایی ندارند، اما به احتمال بسیار زیاد ممکن است که در آینده به اختلاف بخورند و به همین دلیل ، از ابتدای قرارداد خودشان با همدیگر صلح میکنند.
ارکان صلح چیست؟
مواردی که وجود آن‌ها لازم است برای تشکیل یک قرارداد صلح است:
مصالح: شخصی که مالش را به عنوان صلح به دیگری می‌دهد.
متصالح: شخصی که مال را از مصالح قبول می‌کند.
مورد صلح: مالی که مورد قرارداد صلح قرار می‌گیرد (مثلا دو دانگ از خانه).
مال‌الصلح: ثمن یا مالی که یک طرف در مقابل پذیرش پیشنهاد صلح از طرف مقابل می‌گیرد.
واجب است بدانیم که صلح می‌تواند در مقابل مال یا به صورت مجانی انجام شود.
و همینطور می‌توانند مالی با قیمت زیاد را در برابر مالی با قیمتی بسیارکم صلح کنند که این صلح را “صلح محاباتی” نام گذاری کرده اند؛ برای مثال اگر شخصی ملک خود را در برابر یک کامپیوتر به دیگری صلح کند.
صلح نامه ملک
عقد صلح نامه ملک در معامله املاک کاربرد گسترده ای دارد و می‌تواند جانشین قراردادهای خرید و فروش ملک یا اجاره ملک شود.
مقصود از عقد صلح نامه ملک می‌تواند ایجاد سازش و توافق و رفع اختلاف میان افراد باشد، ولی لزومی به مطرح بودن یک دعوای ملکی به جهت تنظیم و عقد معاملات صلح‌نامه‌ای نیست.
به طور مثال فرض کنید فردی بخواهد مالکیت خانه یا زمینش، بعد از مرگ فقط به یکی از فرزندانش منتقل شود.
در این وضعیت می‌تواند با عقد قرارداد صلح بدون اینکه ملک خود را بفروشد، تکلیف وضعیت مالکیت آن ملک را برای زمان بعد از فوتش، روشن کند.
در این حالت این انتقال هم از منظر قانون معتبر است، هم اینکه وراث نمی‌توانند درخواست سهمی از آن خانه داشته باشند، به این دلیل که ملک به آن فرزند صلح شده است.
گاهی اوقات عقد صلح نامه ملک برای رفع دعوا و منازعه بین افراد انجام می‌گیرد.
در این صورت افراد با دادن امتیازاتی به همدیگر و در حضور مرجع قانونی ، به سازش و توافقاتی در راستای رفع دعوای ملکی می‌رسند.
انواع صلح نامه ملک
- صلح نامه ملک خرید و فروش املاک
- صلح نامه ملک به جهت اجاره یک ملک به جای قرارداد استیجاری
- صلح نامه ملک به جهت انتقال منافع یک ملک، مانند صلح سرقفلی مغازه
- صلح نامه ملک به جهت صرف نظر از تملیک یک ملک یا بدهی
توجه کنید که همه موارد بالا می‌تواند با یا بدون رد و بدل کردن پول (یا هر نوع عوض معین دیگر) به ازای ملک صلح شده، انجام شود.
مزیت های صلح عمری به همسر و فرزندان و …
عقد صلح اموال عمری با تمامی روش های انتقال اموال متفاوت است و شامل مزایای زیادی برای اشخاص می شود.
اشخاص با تنظیم این قرارداد برای همسر یا فرزندان خودشان می توانند از مزایای آن بهره‌مند شوند. لازم به ذکر است که معایب صلح عمری هم قابل توجه است که در زیر مزیای استفاده از این نوع قرارداد را توضیح داده ایم:
انتقال همه اموال به همسر و فرزند
در بیشتر قرارداد هایی که اشخاص برای وصیت اموال خودشان بعد از فوت تنظیم میکنند قانون گذار فقط وصیت نمودن یک سوم اموال را قانونی میداند. به بیان ساده‌تر اگر شخصی بخواهد طی وصیتش تمام اموال خودش را به فردی واگذار کند این کار امکانپذیر نیست و فقط یک سوم اموال قابل انتقال است.
ولی در صلح عمری و واگذار نمودن اموال و املاک به صلح عمری چنین قانونی وجود ندارد و هر شخص می تواند تمامی اموال خود را به فردی که می خواهد واگذار کند و هیچ گونه منعی برای او وجود نخواهد داشت.
استفاده از منفعت مال یا املاک تا آخر عمر متصالح
هرگاه شخصی اقدام به منتقل کردن اموالش به شخص دیگر می کند دیگر نمی تواند از آن مال و اموال استفاده کند به دلیل اینکه آن ها را به شخص دیگری واگذار کرده است.
ولی در قرارداد صلح عمری اینچنین نبوده و افراد می توانند تا آخر عمر از ملک یا اموال مورد صلح استفاده و صاحب منافع آن ها خواهند بود.
